Kosovoda dəmiryolu
Kosovoda dəmiryolu — Kosovo Respublikasında nəqliyyat sisteminin əsas tərkib hissələrindən birini təşkil edir. Ölkədə dəmir yollarının ümumi uzunluğu 333 km-dir. Reylslər arasında məsafə 1435 mm genişlikdədir[1]. Qismən tanınmış Kosovo Respublikası dəmir yollarına ölkənin mülkiyyəti kimi baxır[2]. Trainkos şirkəti Kosovo dəmir yollarının operatorudur.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kosovo ərazisindən ilk dəmir yolu xətti 1874-cü ildə General-Yankoviç şəhərindən Kosovo-Pole və Kosovska Mitrovisa istiqamətində olmuşdur. Bu Kosovo regionunda dəmir yolunun inkişafı üçün başlanğıc olmuş və region iqtisadiyyatında mühüm rol oynamışdır. 1934-cü ildə bu xəttin müxtəlif qolları inkişaf etdirilmişdir. 1934-cü ildə Kosovo Mitrovisa - Leşak, 1936-cı ildə Kosovo-Pole - Reç, 1949-cü ildə Priştina - Poduevo - Livadisa, 1963-cü ildə isə Klin - Prizren xətləri çəkilmişdir. 1990-cı illərə qədər dəmir yolları Yuqoslaviyanın idarəsində olmuşdur. 2008-ci ilə qədər isə bu xətlər Serbiyanın idarəçiliyində idi.
Müasir vəziyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]2014-cü ildən etibarən dəmir yolları iki şəhər (Qnilane və Cakovisa) istisna olmaqla Kosovonun əhəmiyyətli bir hissəsini əhatə edir.[3]. Gələcəkdə dəmir yollarının Albaniya dəmir yolu xətdinə birləşdirilməsi planlaşdırılır.
Dizel-elektrikli lokomotivləri Kosovo dəmir yollarında fəaliyyət göstərir. Dəmir yolu nəqliyyatı turistlərin daşınmasında əhəmiyyətli rol oynayır[4].
Kosovanın daxili daşınması aşağıdakı kimidir: Reç-Priştina, Kosovo-Pole və General- Yankoviç, Kosovo-Pole və Qraçanisa. Beynəlxalq daşımalara gəldikdə isə gündə bir dəfə sürətli qatar Priştina-Skopye və geri istiqamətdə hərəkət edir[5].
Statistika
[redaktə | mənbəni redaktə et]| İl | Sərnişin daşıma | Gəlir (avro) |
|---|---|---|
| 2013 | 276 852 | 179,515 |
| 2012 | 267 901 | 171 943 |
| 2011 | 279 330 | 193 593 |
| 2010 | 281 650 | 184 972 |
| İl | Yük daşıma (çəki) | Gəlir (avro) |
|---|---|---|
| 2013 | 778 134 | 2 332 274 |
| 2012 | 488,539 | 1 601 675 |
| 2011 | 748 667 | 2 450 434 |
| 2010 | 877 332 | 2 864 370 |
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Kosovo Arxivləşdirilib 2019-04-12 at the Wayback Machine // The World Factbook — Central Intelligence Agency
- ↑ "Transporti". rks-gov.net. 2014-03-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
- ↑ "RTK". rtklive.com. 2014-03-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
- ↑ "http://esk.rks-gov.net/publikimet/doc_download/1018-permbledhje-e-te-dhenave-te-transportit-dhe-telekomit-ne-kosove". esk.rks-gov.net. 2014-03-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
- ↑ "Hekurudhat". kosovorailway.com. 2014-02-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2014-11-29 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-04-17.